همایش ایفلا با موضوع "کتابخانه ها در جوامع چندفرهنگی: امکانات برای آینده" برگزار می شود

بخش خدمات کتابخانه برای جوامع چند فرهنگی ایفلا همایش از راه دور (کنفرانس ماهواره ای) را در تاریخ 17-18 آگوست2010 (26 و 27 اسد 1389) برگزار می کند.

به گزارش پایگاه خبری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) به نقل از ایفلا، بخش خدمات کتابخانه برای جوامع چندفرهنگی ایفلا در حال سازماندهی یک همایش از راه دور (کنفرانس ماهواره ای) با موضوع "کتابخانه ها در یک جامعه چندفرهنگی: امکانات برای آینده" است، این همایش توسط مرکز خدمات کتابداری دانمارک به منظور یکپارچه سازی فعالیت های کتابخانه های عمومی کپنهاگ در تاریخ 17-18 آگوست2010 (26 و 27 اسد 1389) در کنار همایش سالانه ایفلا، برگزار می شود.
محورهای اصلی این همایش عبارتند از:
فعالیت های مبتکرانه: پروژه های کتابخانه ای، که در خلق خدمات جدید و مبتکرانه برای ارائه به جوامع چندفرهنگی سرآمد بوده اند
دیدگاه های انتقادی به اینکه چگونه کتابخانه ها، در قرن بیست و یک، می توانند دسترسی آزاد به دانش را گسترش دهند
خدمات کتابخانه ای ایجاد شده در جوامع بومی به خصوص آنهایی که دارای زبان خاصی هستند.

معرفی کتابخانۀ عامه هرات

نویسنده: جاوید ضرغام

کتابخانه های عامه به مفهوم امروزی آنها بیش از چهار دهه است که در افغانستان به وجود آمده اند. شاید بتوان مدارس دینی و مساجد را که بیشتر کتب آنها وقف عام بود، را نیز نوعی کتابخانۀ عامه و نیمه عامه در تاریخ افغانستان محسوب کرد. به هر حال تأسیس کتابخانه های عامه در افغانستان به صورت رسمی در سال 1345 بر می گردد.
کتابخانۀ عامه هرات یکی از سابقه دارترین کتابخانه های عامه کشور به شمار می رود، این مرکز اطلاع رسانی در سال 1310 هـ ش تأسیس شد و در سال 1345 هـ ش با ایجاد ریاست کتابخانه های عامه ی افغانستان به نام کتابخانه ی عامه هرات نام گذاری گردید.

یکی از سالن های مطالعه کتابخانۀ عامه هرات

گفته می شود که در سال 1345 در کتابخانه عامه به تعداد 2000 جلد کتب موجود بوده و به مرور زمان کتب این کتابخانه افزایش یافته که متأسفانه در زمان حکومت طالبان تعداد زیادی از کتب بنام غیر مجاز از کتابخانه کشیده شده و به سمت نامعلومی انتقال داده شد. و بعداز حکومت طالبان به تعداد 8000 جلد کتب در کتابخانه موجود بود، پیش از افتتاح تعمیر جدید کتابخانه در سال 1382 هیأتی از جانب مقام ولایت به کشور ایران رفته و 9000 جلد کتب خریداری نموده اند.
همچنان از سال 1383 بدینسو به تعداد 10000 جلد کتب به زبانهای دری، پشتو، انگلیسی، ایتالوی و جاپانی از ادارات دولتی و موسسات خارجی دریافت نموده ایم، حدود ده هزار جلد کتب به سال 1386 در بندر اسلام قلعه از جانب هیأت بازرسی کتب ریاست اطلاعات و فرهنگ ضبط و بعد از بررسی، کتب مجاز به کتابخانه عامه انتقال پیدا کرده است. و اکنون این کتابخانه بزرگترین، بهترین و مدرنترین کتابخانه در سطح افغانستان است و بیش از 40 هزار جلد کتاب در بخش های مختلف موجود می باشد. تعمیر جدید کتابخانۀ عامه هرات در سال 1383 با مساحت 1200 متر مربع در دو طبقه ساخته شده است.
تعداد پرسونل این کتابخانه هشت تن بوده که در بخش های مختلف این مرکز علمی مصروف فعالیت می باشند. سیستم کار این کتابخانه به روش LC بوده و تاکنون بیش از 10 هزار جلد کتب به این روش ثبت گردیده است. این کتابخانه شامل بخش های زیر است:
1) بخش توزیع
2) بخش امانت( فعلاً غیر فعال است)
3) بخش افغانستان شناسی
4) بخش مرجع
5) بخش نشریات
6) بخش جذب و افزایش منابع
7) بخش اهدأ کتاب
8) بخش نشریات
9) بخش اینترنت
10) بخش فنی

این کتابخانه علاوه بر خدمات کتاب در بخش اطلاع رسانی به همکاری دفتر معلومات عامه بانک جهانی خدمات اینترنت و چاپ موضوعات تحقیق شده بصورت رایگان را به مراجعین خویش ارائه می دهد.
روزانه از خدمات این مرکز علمی اطلاع رسانی در حدود 1000 تن از اقشار مختلف جامعه استفاده می نمایند که بیشترین مراجعین این کتابخانه را دانشجویان دانشگاه می باشند و 35 درصد مراجعین را دختران تشکیل می دهند.
ساعت کاری این مرکز علمی تحقیقاتی همه روزه به استثنای روزهای رخصتی از ساعت 8 صبح الی 5:30 عصر بدون وقفه می باشد.
اگر چه یک کتابخانه در شهر مانند هرات که گراف مطالعه در آن نسبت به دیگر ولایات کشور بالا است، بسیار کم است و از دولت جمهوری اسلامی افغانستان تقاضامندم همان طوریکه فرهنگ مدرسه سازی در کشور رو به گسترش است، ساخت و بازگشایی کتابخانه ها نیز باید محور توجه قرار گرفته، و توجه به افزایش کتابخانه ها در سطح شهر و ولسوالی ها داشته باشند؛ تا اینکه در آینده یک جامعه کاملاً اطلاعاتی داشته باشیم.

چگونه می توان کودکان را به کتابخوانی عادت داد؟

به جهانی که امروزه ما در آن زندگی می کنیم. جهان ارتباطات نام داده اند و بعبارت دیگر، دنیا مثل یک دهکده، از نظر ابزار و علم ارتباطات کوچک شده و دهکده جهانی نام گرفته، به همین دلیل عصر حاضر را عصر ارتباطات یا عصر اطلاعات هم نام می نهند و از این رو، دانشمندان علوم روان شناسی و جامعه شناسی و حتی مدیریت و کامپیوتر، ارتباطات را بعنوان یک دیدگاه علمی مورد توجه و بررسی قرار داده اند.
رانگین، پژوهشگری است که در طی آزمایشاتی، نتیجه گرفته 70 درصد از زمان بیداری انسانها در برقراری ارتباط سپری می شود و به طورمثال 15 درصد از زمان بیداری، به مهارت ارتباطی ( خواندن) تعلق می گیرد. پس خواندن بعنوان عملکردی اساسی و پایه آموزش و یادگیری، برای همه افراد، لازم و ضروری است.
با این مقدمه نکاتی را که برای تربیت یک فرزند کتابخوان، مفید است، مطرح می کنیم ابتدا باید خواندن را برای کودک از سالهای نخستین تولد، آغاز کنیم، زیرا در سنین پایین، کنجکاوی کودک برای شنیدن و درک مطالب زیاد است نکته دیگر، تکرار کردن مطالب بطور منظم است یعنی خواندن روزانه ( حتی چند بار در روز ) و مخصوصا" زمانهای فراغت و یا هنگام خواب برای کودکان، در این جریان مطالب یا داستانهایی که تکرار می شوند، اثر مضاعفی در جذب وعلاقه مند شدن آنها به خواندن دارد. زیرا با تکرار مطالب، معنی داستان کاملا" مفهوم می شود ضمن اینکه متوجه میشوند، هر داستان دارای آغاز، وسط و پایان است و نیز با جمله بندی و کلمات سئوالی و تعجبی هم آشنا می شوند.
نکته دیگر این است که می توانید با محدود کردن استفاده از وسایل صوتی یا الکترونیکی مثل ویدئو، رایانه و... زمان و فضای آرام و مناسبی را برای خواندن فراهم کنید در هنگامی که کودک به دلایلی علاقه و توجهی به خواندن نشان نمی دهد، او را وادار به گردش کردن نکنید، بلکه در صورت عدم تمایل او، می توانید خواندن رابه زمان بهتری موکول کنید.
سعی کنید انگیزه درونی را با تهیه کتابهایی که بیشتر مورد علاقه فرزندتان است ایجاد کنید. بطور مثال کتابهایی که دارای تصاویر جذاب ویژه کودکان، و یا موزیکال می باشد، به یاد داشته باشید انگیزه های درونی قوی از انگیزه های بیرونی، مثل جایزه دادن یا برقراری مسابقه و... می باشد، در راستای ایجاد انگیزه می توانید فرزندتان را با خود به کتابخانه ببرید، مطمئنا" تنوع کتابها و محیط مناسب کتابخانه در او کشش درونی ایجاد میکند و چه بسا کودک تقاضای عضو شدن در کتابخانه را به شما پیشنهاد خواهد کرد. اگر کودک علاقه دارد که بازی های خود با دوستان و یا مثلا" پیدا کردن پرنده ای را در پارک برای شما بازگو کند، او را تشویق کنید و گفته های او را عینا" یادداشت نمایید، با این روش، او در می یابد که چگونه کلمات درشکل گیری یک داستان مورد استفاده قرار می گیرند و یا حتی می توانید به همراه فرزندتان کتابی درست کنید، به این صورت که عکس های مورد علاقه او، تصاویر جالب، مجله ها، گل ها و حیواناتی که از تکه های پارچه بریده اید و آدمک های کاغذی بچسبانید در این صورت علاقه او به کتاب، دو چندان خواهد شد.
نکته دیگری که به کودک انگیزه کتاب خواندن و کتاب خریدن می دهد، این است که یک قفسه از کتابخانه منزل را به کودک تان اختصاص دهید، به این ترتیب علاوه بر شاد کردن او و احترام گذاشتن به فرزندتان، اهمیتی را که به کتاب خواندن او می دهید را خاطر نشان کنید. همچنین می توانید در مناسبت های مختلف کتاب و حتی کارت عضویت کتابخانه و یا اشتراک مجلات مخصوص کودک به او هدیه دهید.
یکی از فعالیت های شاد و سرگرم کننده، مسابقه کتابخوانی است. به این ترتیب که چند تن از اعضای خانواده و همسالان، می توانند کتابی رامطالعه کنند و در پایان هفته، خلاصه آن را برای یکدیگر بازگو کرده و از یکدیگر پرسش و پاسخ مطرح کنند.
برای شکوفایی ذوق کتابخوانی در کودکان، باید نشان دهید که خودتان به کتاب و مطالعه علاقه دارید، سعی کنید الگوی خوبی برای فرزندتان باشید اختصاص 15 دقیقه " زنگ کتاب " درروز می تواند یک برنامه کاملا" عملی و تشویقی برای کودکان باشد، به این ترتیب که اعضاء خانواده در فرصت مناسب، مثلا" شب ها قبل از خواب، در مکان مشخص جمع شوند و بطور جمعی کتاب بخوانند و سپس با هم به تبادل نظر بپردازند.
خانواده ها، باید بکوشند، بخشی از بودجه ماهانه را به جای صرف خرید لوازم غیر ضروری، به خریدن کتاب اختصاص دهند.
کتاب مناسب کودک، کتابی است که والدین هم از خواندن آن لذت ببرند، با این وجود، هنگام انتخاب کتاب برای کودک، باید به سلیقه و علاقه خود او، بیشترین توجه را داشت.
به امید روزی که همه کودکان با دنیای کتاب و کتابخوانی به عنوان دنیای زیبا و دوست داشتنی آشنا شوند.

برگرفته از سایت کتابک